Choć już dawno zapowiadano zmierzch koparko-ładowarek, maszyny te wciąż cieszą się niesłabnącą popularnością. Firma Caterpillar jest tego świadoma, dlatego unowocześnia je równie intensywnie, jak pozostałe rodzaje oferowanego sprzętu.
Koparko-ładowarki bardzo dobrze wpisują się w potrzeby szeroko rozumianej branży komunalnej. Dla sektora wodno-kanalizacyjnego to maszyny pierwszego wyboru, które są niezastąpione zarówno przy pracach instalacyjnych, jak również w sytuacjach awaryjnych, gdy trzeba np. szybko dostać się do uszkodzonego kolektora, a później sprawnie go zasypać. Nie inaczej jest w firmach zajmujących się architekturą krajobrazu i zakładaniem zieleni. Koparko-ładowarki są tam powszechnie wykorzystywane do bardzo wielu czynności, począwszy od prac ziemnych przy wyrównywaniu terenu, po nasadzenia drzew, krzewów itp. Takie maszyny bardzo często znajdują też zastosowanie w zakładach przetwarzania odpadów. Zakres najczęściej realizowanych czynności obejmuje wówczas m.in. utrzymanie obiektu, drobne roboty ziemne czy prace związane z eksploatacją składowiska odpadów, takie jak przebudowa dróg technologicznych, budowa skarp, rekultywacja kwatery itp.
Aktualnie firma Caterpillar produkuje cztery modele koparko-ładowarek. Maszyny 428 i 434 należą do serii Standard, natomiast 432 i 444 reprezentują serię Performance, przeznaczoną dla najbardziej wymagających aplikacji i klientów. Wszystkie maszyny napędza ten sam 4-cylindrowy silnik CAT C3.6 (pojemność 3,6 dm3) z turbodoładowaniem, oferowany w kilku wariantach mocy. Zależnie od modelu może to być 55, 70, 74,5 lub 82 kW. Nowoczesna jednostka zastąpiła popularny silnik C4.4 stosowany w cenionych koparko-ładowarka CAT poprzedniej generacji (z oznaczeniem F2). Już w standardowej wersji ma zdolność uruchamiania w temperaturze aż -25°C, a dzięki zastosowaniu pakietu wspomagania rozruchu ta granica może być przesunięta do -47°C. Silnik spełnia normę emisji Stage V za pomocą sprawdzonego układu oczyszczania spalin, który obejmuje system SCR, katalizator DOC i filtr DPF. Jego obsługa sprowadza się tylko do okresowego uzupełnienia płynu DEF. W przypadku wariantu 55 kW jest stosowany sam filtr DPF.
Operator ma do wyboru trzy tryby pracy, które umożliwiają precyzyjne dostosowanie osiągów maszyny do wykonywanego zadania, a tym samym oszczędność paliwa sięgającą nawet 10%. Może korzystać z trybu ekonomicznego, standardowego i standardowego plus. Ten ostatni służy głównie poprawie wydajności maszyny poprzez zwiększenie prędkości pracy osprzętu koparkowego.
Wszystkie koparko-ładowarki CAT mają napęd na cztery koła i 100-procentową blokadę tylnego mechanizmu różnicowego, co polepsza trakcję w trudnych warunkach terenowych. Podobnie jak w poprzedniej generacji F2, modele 434 i 444 zostały wyposażone w jednakowe koła na obu osiach i wszystkie są skrętne. Te maszyny mają układ kierowniczy z trzema trybami jazdy, zapewniając jeszcze mniejszy promień zawracania czy możliwość jazdy równoległej (tzw. psi chód).
Jeśli chodzi o skrzynie biegów, standardem dla modeli 428 i 434 jest przekładnia półautomatyczna PowerShfit (4 biegi do przodu, 3 do tyłu), na życzenie może być zastosowana skrzynia manualna PowerShuttle (4 biegi do jazdy w przód/tył). W ofercie występuje jeszcze automatyczna przekładnia Autoshift typu 6P/3T z blokadą zmiennika momentu obrotowego, jako podstawowe wyposażenie maszyn 432 i 444.
Oba modele Performance są standardowo wyposażone w sterowanie elektrohydrauliczne osprzętem ładowarkom i koparkowym za pomocą joysticków zintegrowanych z fotelem. W maszynach 428 i 434 standardem jest sterowanie dźwigniowe (mechaniczne), natomiast w ramach opcji można zamówić tradycyjne sterowanie hydrauliczne (pilotowe). Dotyczy to jednak tylko osprzętu koparkowego, a joysticki te nie są zintegrowane z fotelem. Sterowanie elektrohydrauliczne pozwala m.in. na dostosowanie czułości joysticków do preferencji operatora lub realizowanych zadań.
Koparko-ładowarki CAT serii Standard są dostępne z jednym ramieniem o długości 4,3 m, ale można do nich zamówić siłownik wysięgnika stosowany w modelach 432 i 444, dzięki czemu ich udźwig wzrasta ok. 10%. Maszyny 432 i 444 umożliwiają wybór między standardowym ramieniem 4,3 m i opcjonalnym 4,9 m, które zwiększa głębokość kopania do ponad 6 m. Każdą maszynę można natomiast doposażyć w dodatkowe linie hydrauliczne, np. linię wysokiego ciśnienia jednokierunkową, dwukierunkową albo dwukierunkową średniego ciśnienia. Dla przykładu dwukierunkowa linia wysokiego ciśnienia będzie odpowiednim rozwiązaniem do wiertnicy czy młota, a średniego ciśnienia do łyżki skarpowej. Praktyczną opcją są też montowane na życzenie szybkozłącza hydrauliczne (z przodu i z tyłu), pozwalające na bardzo szybką i łatwą zmianę osprzętu. A zakres dostępnych narzędzi roboczych jest niezywkle szeroki, gwarantując bardzo wszechstronne wykorzystanie każdej maszyny.
Do najmocniejszych stron wszystkich oferowanych koparko-ładowarek CAT z pewnością należy kabina. Jest przestronna, komfortowa i ma duże przeszklenia, zapewniając doskonały widok na otoczenie maszyny. Każdy operator, bez względu na posturę, znajdzie dla siebie wygodną pozycję i łatwo będzie mógł się obracać między pozycją do obsługi osprzętu koparkowego i ładowarkowego. Uwagę zwracają też nowoczesne, ergonomicznie rozmieszczone przyrządy kontrolno-sterownicze, dzięki którym praca maszyną jest jeszcze bardziej komfortowa, bezpieczna i przyjemna.
Karol Wójtowicz
