W 2022 r. do Terex Group została włączona fińska firma ZenRobotics. Tym samym jej produkty znalazły się w ofercie spółki EWPA, która od ponad roku reprezentuje w Polsce dział Terex Recycling Systems wyspecjalizowany w projektowaniu i budowie kompletnych linii technologicznych dla sektora komunalnego. Roboty sortujące są jednak dostarczane nie tylko jako elementy TRS, ale także niezależne moduły uzupełniające nowe lub modernizowane instalacje konkurencyjnych firm.
Branża komunalna rozwija się niezwykle szybko i są w niej stosowane coraz bardziej wyrafinowane rozwiązania. Za przykład mogą posłużyć optosortery, które jeszcze 10 lat temu były uważane na przysłowiową melodię przyszłości, a dzisiaj można je spotkać praktycznie w każdym zakładzie przetwarzania odpadów. Nie inaczej będzie z robotami sortującymi, które oferują bardzo wiele zalet. Takie maszyny zawsze pracują z jednakową percepcją oraz wydajnością i można z nich korzystać przez 24 godziny na dobę. W przeciwieństwie do ludzi nie są one ponadto narażone na skutki bezpośredniego kontaktu z odpadami, przebywania w środowisku dużego zapylenia i odorów, nie potrzebują urlopów, które dezorganizują funkcjonowanie zakładu czy w końcu ubrań roboczych. Choć stanowią dość poważną inwestycję, to biorąc pod uwagę wysokie koszty pracownicze i ww. czynniki zakup takich urządzeń zwraca się bardzo szybko.
Od lutego br. jest dostępna najnowsza generacja robotów sortujących ZenRobotics z oznaczeniem 4.0. Podobnie jak wcześniej w ofercie są dwa rodzaje urządzeń: Heavy Picker i Fast Picker. Pierwszy z nich jest przeznaczony do ciężkich zastosowań. Ma dwuczęściowy chwytak mechaniczny, umożliwiający podnoszenie obiektów o nieregularnych kształtach i masie do 40 kg (poprzednio 30 kg), takich jak kamienie, kawałki gruzu, elementy metalowe itp. Pojedyncze ramię, czyli jeden zespół roboczy jest w stanie wykonywać aż 2300 pobrań na godzinę, wysortowując jednocześnie nawet cztery frakcje. Do tej pory jeden zestaw detekcyjny odpowiadał za pracę nawet trzech urządzeń Heavy Picker. W takim układzie mogło jednak dochodzić do sytuacji, w których akcja pierwszego robota doprowadziła do zmiany rozmieszczenia przedmiotów na przenośniku i kolejne jednostki miały już błędne (nieaktualne) informacje o ich położeniu. W generacji 4.0 każde urządzenie współpracuje z indywidualnym zestawem czujników, zapewniając jeszcze wyższą skuteczność i wydajność (nawet o 60-100%). Poza tym taki zestaw jest obecnie jeszcze mniejszy, więc łatwiej znaleźć dla niego miejsce.
Z kolei robot Fast Picker to rozwiązanie zaprojektowane z myślą o wydzielaniu lżejszych materiałów (do 1 kg), np. butelek PET, folii, kartonu, papieru itp. Są one podejmowane za pomocą chwytaka podciśnieniowego. W tym przypadku już wcześniej jeden zespół detekcyjny był łączony tylko z jednym robotem, co wynika m.in. ze znacznie większej liczby możliwych pobrań: nawet 4800 w ciągu godziny.
Ważną zmianą wprowadzoną do robotów generacji 4.0 jest możliwość pracy nad przenośnikami taśmowymi o szerokości do 1850 mm (wcześniej 1600 mm). Ma to wpływ na wydajność instalacji, ale również ułatwia integrację systemów ZenRobotics z pozostałymi urządzeniami zastosowanymi w linii technologicznej i zwiększa skuteczność sortowania. Ponadto na szerszej taśmie przedmioty mogą być rozmieszczone w większych odległościach od siebie, dzięki czemu można je sprawniej rozpoznać i chwycić. W tym celu są też stosowane wibracyjne przenośniki podawcze dostępne w ramach opcji, zapewniające jeszcze korzystniejszy rozkład materiału poddawanego detekcji, a następnie sortowaniu zrobotyzowanemu.
Za pracę każdego robota odpowiada „mózg” (ZenBrain), którego działanie jest oparte na sztucznej inteligencji wykorzystującej technologię głębokiego uczenia się. Zaawansowany system korzysta z ogromnej bazy danych i jest w stanie trafnie rozpoznać ponad 500 rodzajów odpadów. Oznacza to, że z łatwością odróżni np. drewno poużytkowe od innych materiałów i dodatkowo będzie w stanie posortować je na różne kategorie, m.in. drewno czyste, pomalowane, lite czy w postaci płyty wiórowej. Na tym jednak nie koniec możliwości rozwiązania Zen Brain. W każdym cyklu jest np. obliczana optymalna kolejność pobierania przedmiotów, jednocześnie z ustaleniem priorytetowych frakcji, które mają największą wartość dla klienta. Działanie wszystkich urządzeń można kontrolować zdalnie, za pomocą komputera lub smartfona podłączonych do internetu.
Roboty sortujące firmy ZenRobotics doskonale nadają się do pracy z bardzo szeroką gamą materiałów. Mogą to być odpady budowlane, przemysłowe, handlowe, zmieszane komunalne, gabarytowe, pochodzące ze zbiórki selektywnej i wiele innych.
Karol Wójtowicz
