5. Forum Miasteczek Polskich: wyzwania i przyszłość samorządów

U progu jesieni, 17-18 września 2025 roku w hotelu Novotel w Warszawie odbędzie się unikatowa konferencja samorządowa – 5. Forum Miasteczek Polskich. W trakcie wydarzenia zaplanowano ponad 30 paneli tematycznych oraz dwie sesje plenarne, w których głos zabierze blisko 150 ekspertów, urzędników i polityków. Organizatorzy spodziewają się, że w forum udział weźmie blisko 500 samorządowców.

To będzie już piąta edycja Forum Miasteczek Polskich, które stało się corocznym spotkaniem samorządowych liderów, wielkiej polityki i świata biznesu. W trakcie tej dwudniowej konferencji samorządowej w jednym miejscu zgromadzi się kilkaset osób, które debatować będą na temat nadchodzących wyzwań, przed jakimi staną samorządy, diagnozować aktualne problemy oraz szukać rozwiązań. Wójtowie, burmistrzowie, starostowie czy skarbnicy gmin i powiatów otrzymają możliwość aktywnego uczestniczenia w panelach tematycznych i sesjach plenarnych, w których wspólnie z ekspertami, stroną rządową i biznesem debatować będą na temat aktualnych wyzwań. Najwięcej zawsze dzieje się w kuluarach, gdzie na wyciągnięcie ręki samorządowcy otrzymują możliwość uzyskania odpowiedzi na nurtujące kwestie od ekspertów czy urzędników.

Nad programem Forum Miasteczek Polskich od dłuższego czasu pracuje sztab ludzi, w tym Rada Programowa, która służby głosem eksperckim. W trakcie wydarzenia zaplanowano ponad 30 paneli tematycznych w sześciu blokach. Specjaliści i przedstawiciele biznesu podpowiadać będą rozwiązania, jak obniżać i optymalizować koszy energii elektrycznej, tak aby samorządy stały się samowystarczalne. Nie zabraknie panelu związanego z odnawialnymi źródłami energii, bo wciąż bardzo dynamiczny rozwój sektora tzw. zielonej energii potrafi jak magnes przyciągać nowych inwestorów. Przedstawiciele instytucji zarządzających wyjaśnią zagadnienia oraz odpowiedzą na pytania samorządowców związane z możliwościami efektywnego pozyskiwania funduszy unijnych, w tym środków z Krajowego Planu Odbudowy. W planach jest przygotowanie bloków tematycznych w obszarze transportu oraz wyzwań, z jakimi w tym sektorze zmagają się małe oraz średnie gminy. To wciąż obecna kwestia tzw. wykluczenia transportowego, ale również przygotowanie i znalezienie niezbędnych funduszy na elektryfikację taboru czy zastosowania rozwiązań z zakresu inteligentnych systemów zarządzania ruchem, który upłynnia i zwiększa bezpieczeństwo ruchu w miastach.

Niemal jak co roku przedstawiciele Ministerstwa Finansów przedstawiać będą założenia budżetu na kolejny rok, w trakcie których przedstawione zostaną dane dotyczące wpływów podatkowych oraz podziału subwencji. Nie zabraknie panelu poruszającego problemy systemu gospodarki odpadami i zbliżającego się wielkimi krokami wejścia w życie systemu kaucyjnego, co – według ostatnich zapowiedzi – wydarzy się 1 października, czyli kilkanaście dni po 5. Forum Miasteczek Polskich. W planach jest także panel tematyczny na temat planowania przestrzennego, w tym wyzwań i problemów, jakie niesie za sobą uchwalenie planu ogólnego przez gminy. W dobie postępującej cyfryzacji i szybkiego rozwoju e-usług eksperci z sektora IT odpowiedzą jak samorządy mogą dbać o cyberbezpieczeństwo, unikać ataków hakerskich i prób wyłudzeń danych.

W związku z wejściem w życie ustawy o obronie cywilnej i przygotowaniem oraz implementacją przepisów wykonawczych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w planach jest organizacja panelu tematycznego poświęconego temu zagadnieniu. Jak pokazało 4. Forum Miasteczek Polskich, nowe obowiązki, w tym kwestie finansowanie działań w zakresie mocno zaniedbanej w ostatnich dekadach obrony cywilnej budzi dużo pytań wśród samorządowców. W trakcie wydarzenia eksperci i samorządowcy będą zastanawiać się jak przeciwdziałać zjawisku wyludniania się gmin wiejskich i miasteczek, a także dlaczego nawet najczarniejsze scenariusze GUS sprzed kilku lat okazały się przeszacowane i w Polsce z każdym rokiem rodzi się o kilkadziesiąt tysięcy mniej dzieci. W kontekście spadającej dzietności zasadne jest szukanie mechanizmów, które sprawią, że młodzież będzie chciała wiązać przyszłość ze swoją rodzinną gminą, a być może szansą do znalezienia złotego środka będzie rozwój taniego i dostępnego budownictwa mieszkaniowego. Wspólnie z branżą i ekspertami uczestnicy 5. Forum Miasteczek Polskich będą debatować na temat doboru najlepszych technologii w zależności od lokalnych uwarunkowań gmin i powiatów.

5. Forum Miasteczek Polskich patronatem honorowym objęli m.in. wojewoda mazowiecki Mariusz Frankowski, marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik oraz marszałek województwa łódzkiego Joanna Skrzydlewska. Wydarzeniu patronuje również Związek Powiatów Polskich, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie oraz Polska Izba Inżynierów Budownictwa. W trakcie Forum Miasteczek Polskich wsparcie merytoryczne zapewnia m.in. Unia Metropolii Polskich, Związek Gmin Wiejskich Rzeczpospolitej, Polska Izba Rozwoju Elektromobilności, Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie, Polska Izba Gospodarki Odpadami, Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie, Instytut Rozwoju Miast i Regionów i inni. Partnerem strategicznym 5. Forum Miasteczek Polskich jest firma CORAL specjalizująca się w projektowaniu i kompleksowym wdrażaniu projektów OZE czy magazynów energii.